USTAWA
z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
TYTUŁ I
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach cywilnych,
zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych, zasady zwalniania
od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminu
zapłaty należności sądowych.
Art. 2.
1. Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki.
2. Do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu
pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi
inaczej.
1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania
cywilnego, ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ustawę z dnia 6 kwietnia 1984 r. o
fundacjach, ustawę z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze, ustawę z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach
wolności sumienia i wyznania, ustawę z dnia 21 czerwca 1990 r. o zwrocie korzyści uzyskanych
niesłusznie kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych, ustawę z
dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, ustawę z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne
i górnicze, ustawę z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, ustawę z dnia 12
października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa
państwowe, ustawę z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych,
ustawę z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa
oraz o Agencji Mienia Wojskowego, ustawę z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych,
ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych, ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, ustawę z dnia 29
sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, ustawę z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci
Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawę z dnia
30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej, ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych, ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych,
ustawę z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali.
Opracowano na podstawie:
Dz.U. z 2005
r. Nr 167, poz. 1398,
z 2006 r. Nr 126, poz.
876, Nr 218, poz.
1592, z 2007 r. Nr 21,
poz. 123, Nr 25, poz.
162, Nr 82, poz. 560,
Nr 123, poz. 849, Nr
125, poz. 873, Nr 191,
poz. 1371, z 2008 r.
Nr 228, poz. 1524, Nr
234, poz. 1571 i 1572,
z 2009 r. Nr 26, poz.
156, Nr 76, poz. 641,
Nr 202, poz. 1552, Nr
206, poz. 1591, z 2010
r. Nr 7, poz. 44 i 45,
Nr 28, poz. 146.
©Kancelaria Sejmu s. 2/51
01-04-10
Art. 3.
1. Opłacie podlega pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie.
2. Opłacie podlegają w szczególności następujące pisma:
1) pozew i pozew wzajemny;
2) apelacja i zażalenie;
3) skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia;
4) sprzeciw od wyroku zaocznego;
5) zarzuty od nakazu zapłaty;
6) interwencja główna i uboczna;
7) wniosek:
a) o wszczęcie postępowania nieprocesowego,
b) o ogłoszenie upadłości,
c) o wpis i wykreślenie w księdze wieczystej,
d) o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym i w rejestrze zastawów oraz o
zmianę i wykreślenie tych wpisów;
8) skarga:
a) o wznowienie postępowania,
b) o uchylenie wyroku sądu polubownego,
c) na orzeczenie referendarza sądowego,
d) na czynności komornika;
9) odwołanie od decyzji oraz zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,
Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, Prezesa Urzędu
Transportu Kolejowego, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
3. Opłacie podlega wniosek o wydanie na podstawie akt: odpisu, wypisu, zaświadczenia,
wyciągu, innego dokumentu oraz kopii, a nadto wniosek o wydanie odpisu
księgi wieczystej (opłata kancelaryjna).
Art. 4.
1. Pismo wnoszone przez kilka osób podlega jednej opłacie. Jeżeli jednak przedmiotem
sprawy są roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju i oparte na jednakowej
podstawie faktycznej i prawnej (współuczestnictwo formalne), każdy
współuczestnik uiszcza opłatę oddzielnie, stosownie do swojego roszczenia lub
zobowiązania.
©Kancelaria Sejmu s. 3/51
01-04-10
2. Opłatę od wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej pobiera się od osoby,
która wystąpiła z takim wnioskiem, także wówczas, gdy na jego podstawie
mają być ujawnione prawa osób które nie są wnioskodawcami.
3. Nie pobiera się opłaty od wniosku o sporządzenie uzasadnienia oraz doręczenie
odpisu orzeczenia z uzasadnieniem, zgłoszonego w terminie tygodniowym od
dnia ogłoszenia sentencji.
Art. 5.
1.Wydatki obejmują w szczególności:
1) koszty podróży strony zwolnionej od kosztów sądowych związane z nakazanym
przez sąd jej osobistym stawiennictwem;
2) zwrot kosztów podróży i noclegu oraz utraconych zarobków lub dochodów
świadków;
3) wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz
kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie;
4) wynagrodzenie należne innym osobom lub instytucjom oraz zwrot poniesionych
przez nie kosztów;
5) koszty przeprowadzenia innych dowodów;
6) koszty przewozu zwierząt i rzeczy, utrzymywania ich lub przechowywania;
7) koszty ogłoszeń;
8) koszty osadzenia i pobytu w areszcie;
9) ryczałty należne kuratorom sądowym za przeprowadzenie wywiadu środowiskowego
w sprawach: o unieważnienie małżeństwa, o rozwód oraz separację,
a także za uczestniczenie przy ustalonych przez sąd kontaktach rodziców
z dziećmi;
10) koszty wystawienia zaświadczenia przez lekarza sądowego.
2. Wydatki związane z doręczaniem pism sądowych nie obciążają stron.
3. Wydatki związane ze zwrotem opłat nie obciążają stron.
Art. 6.
Koszty mediacji nie stanowią wydatków.
Art. 7.
1. Stroną w rozumieniu ustawy jest każdy uczestnik postępowania sądowego, w
tym także świadek, biegły i tłumacz, a kosztami procesu są również koszty innych
rodzajów postępowania.
©Kancelaria Sejmu s. 4/51
01-04-10
2. Przez pismo wnoszone do sądu rozumie się również składany ustnie do protokołu
pozew, wniosek wszczynający innego rodzaju postępowanie lub inny wniosek,
jeżeli podlega opłacie.
Art. 8.
1. W postępowaniu dotyczącym kosztów sądowych stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. Postanowienie sądu lub referendarza sądowego w przedmiocie kosztów sądowych
może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
Art. 9.
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych, w tym wnoszonych
na rachunek bankowy sądu lub w formie znaków opłaty sądowej według
ustalonego wzoru, mając na względzie łatwość uiszczenia opłat przez
strony oraz skutek w postaci zwrotu lub odrzucenia pisma, od którego przy
jego wniesieniu nie została uiszczona należna opłata;
2) wzór oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach
utrzymania, o którym mowa w art. 102 ust. 2, a także sposób udostępniania
osobom fizycznym wzoru druków tych oświadczeń w siedzibach sądów,
mając na względzie komunikatywność niezbędnych pouczeń dla stron co do
sposobu wypełnienia, skutków niezłożenia lub złożenia nieprawdziwego
oświadczenia;
3) wysokość wynagrodzenia i zwrot wydatków poniesionych przez biegłych,
kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie oraz innych osób i instytucji,
mając na względzie nakład pracy i kwalifikacje niezbędne do wykonywania
zleconych przez sąd czynności oraz poziom wynagrodzeń uzyskiwanych
przez pracowników wykonujących podobne zawody.
TYTUŁ II
Opłaty
Dział 1
Przepisy ogólne
Art. 10.
Opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie.
Art. 11.
Opłata jest stała, stosunkowa albo podstawowa.
©Kancelaria Sejmu s. 5/51
01-04-10
Art. 12.
Opłatę stałą pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w
ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej, niezależnie
od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia. Opłata
stała nie może być niższa niż 30 złotych i wyższa niż 5 000 złotych.
Art. 13.
<1.> Opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona
5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż
30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.
<2. Opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe dochodzone w postępowaniu
grupowym wynosi 2% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu
zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.>
Art. 14.
1. Opłatę podstawową pobiera się w sprawach, w których przepisy nie przewidują
opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej.
2. (uchylony).
3. Opłata podstawowa wynosi 30 złotych i stanowi minimalną opłatę, którą strona
jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa stanowi
inaczej.
4. Pobranie od pisma opłaty podstawowej wyłącza pobranie innej opłaty.
5. Przepisów o opłacie podstawowej nie stosuje się w postępowaniu wieczystoksięgowym
oraz w postępowaniu rejestrowym.
Art. 15.
1. Od pisma wniesionego w sprawie o prawa majątkowe, w której wartości przedmiotu
sprawy nie da się ustalić w chwili jej wszczęcia, przewodniczący określa
opłatę tymczasową.
[2. Opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do 1 000 złotych.]
<2. Opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do 1 000 złotych,
a w sprawach dochodzonych w postępowaniu grupowym od 100 złotych do
10 000 złotych.>
3. W orzeczeniu kończącym postępowanie w pierwszej instancji sąd określa wysokość
opłaty ostatecznej, która jest bądź opłatą stosunkową, obliczoną od wartości
przedmiotu sporu ustalonej w toku postępowania, bądź opłatą określoną
przez sąd, jeżeli wartości tej nie udało się ustalić. W tym wypadku opłatę ostadodany
ust. 2 w art.
13 wchodzi w życie z
dn. 19.07.2010 r. (Dz.
U. z 2010 r. Nr 7,
poz. 44)
nowe brzmienie ust. 2
w art. 15 wchodzi w
życie z dn. 19.07.2010
r. (Dz. U. z 2010 r. Nr
7, poz. 44)
©Kancelaria Sejmu s. 6/51
01-04-10
teczną sąd określa w kwocie nie wyższej niż 5 000 złotych, mając na względzie
społeczną doniosłość rozstrzygnięcia i stopień zawiłości sprawy.
Art. 16.
1. Jeżeli opłata ostateczna jest wyższa od opłaty tymczasowej, sąd orzeka o obowiązku
uiszczenia różnicy, stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy
zwrocie kosztów procesu.
2. (uchylony).
Art. 17.
W wypadku wstąpienia do sprawy osoby, na której rzecz prokurator wytoczył powództwo
lub zgłosił wniosek o wszczęcie postępowania, pobiera się od tej osoby
opłatę należną od takiego pozwu lub wniosku.
Art. 18.
1. Całą opłatę pobiera się od pozwu i pozwu wzajemnego oraz wniosku
o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części, chyba
że przepis szczególny stanowi inaczej.
2. Przepisy ustawy przewidujące pobranie opłaty od pozwu lub wniosku wszczynającego
postępowanie w sprawie stosuje się również do opłaty od apelacji, skargi
kasacyjnej, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
interwencji głównej, skargi o wznowienie postępowania, skargi o uchylenie
wyroku sądu polubownego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
ust. 2 niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim stanowi, że w postępowaniu uproszczonym
pobiera się od apelacji opłatę stałą, liczoną jak od pozwów od wartości przedmiotu
sporu lub wartości przedmiotu umowy, niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w
apelacji – wyrok TK (Dz.U. z 2008 r. Nr 228, poz. 1524)
Art. 19.
1. Połowę opłaty pobiera się od sprzeciwu od wyroku zaocznego i od wniosku o
uchylenie europejskiego nakazu zapłaty.
2. Czwartą część opłaty pobiera się od:
1) pozwu w postępowaniu nakazowym;
2) pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
3. Piątą część opłaty pobiera się od:
1) interwencji ubocznej;
2) zażalenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
4. Trzy czwarte części opłaty pobiera się od pozwanego w razie wniesienia zarzutów
od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym.
©Kancelaria Sejmu s. 7/51
01-04-10
Art. 20.
1. Opłata, o której mowa w art. 19, nie może wynosić mniej niż 30 złotych.
2. Jeżeli opłata ta ma być pobrana przed ustaleniem opłaty ostatecznej, pobiera się
odpowiednią część opłaty tymczasowej, nie mniej jednak niż 30 złotych.
Art. 21.
Końcówkę opłaty zaokrągla się w górę do pełnego złotego.
Dział 2
Wysokość opłat we wszystkich rodzajach spraw
Art. 22.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od zażalenia na postanowienie w
przedmiocie:
1) oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego lub ławnika;
2) skazania na grzywnę strony, świadka, biegłego, tłumacza lub innej osoby
oraz odmowy zwolnienia od grzywny;
3) przymusowego sprowadzenia lub aresztowania świadka oraz odmowy zwolnienia
od przymusowego sprowadzenia;
4) wynagrodzenia i zwrotu kosztów poniesionych przez biegłego, tłumacza i
kuratora;
5) należności świadka.
Art. 23.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od:
1) wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego
części, chyba ¿e przepis szczególny stanowi inaczej;
2) apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania i
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
w sprawie, w której postępowanie nieprocesowe zostało wszczęte z urzędu;
3) wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego;
4) wniosku o zabezpieczenie dowodu.
©Kancelaria Sejmu s. 8/51
01-04-10
Art. 24.
1. Opłatę stałą w kwocie 300 zł pobiera się od wniosku o:
1) ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego lub rozstrzygnięcie innego organu
państwa obcego podlega albo nie podlega uznaniu;
2) stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu państwa obcego lub rozstrzygnięcia
innego organu państwa obcego albo ugody zawartej przed tym sądem
lub organem lub zatwierdzonej przez ten sąd lub organ;
3) uznanie lub stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu polubownego lub
ugody zawartej przed tym sądem.
2. Opłatę stałą w kwocie 200 zł pobiera się od wniosku o dokonanie przez sąd
czynności w trakcie postępowania przed sądem polubownym niewymienionych
w ust. 1.
Art. 25.
1. Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) skargi na czynności komornika;
2) za¿alenia na odmowę dokonania czynności notarialnej.
2. Opłatę od skargi na orzeczenie referendarza pobiera się w wysokości opłaty od
wniosku o wydanie tego orzeczenia, nie więcej jednak niż 100 złotych.
Dział 3
Wysokość opłat w procesie
Rozdział 1
Sprawy z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego
Art. 26.
1. Opłatę stałą w kwocie 600 złotych pobiera się od pozwu o:
1) rozwód;
2) separację;
3) ochronę dóbr osobistych;
4) ochronę niemajątkowych praw autorskich;
5) ochronę niemajątkowych praw wynikających z uzyskania patentu na wynalazek,
prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru
przemysłowego lub zdobniczego, prawa ochronnego na znak towarowy,
©Kancelaria Sejmu s. 9/51
01-04-10
prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne, prawa z rejestracji topografii
układów scalonych, prawa z rejestracji wzoru zdobniczego;
6) ochronę innych praw niemajątkowych, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej;
<7) ochronę niemajątkowych praw dochodzonych w postępowaniu grupowym.>
2. W sprawach o rozwód, o separację lub o unieważnienie małżeństwa, w razie zasądzenia
alimentów na rzecz małżonka w orzeczeniu kończącym postępowanie
w instancji, pobiera się od małżonka zobowiązanego opłatę stosunkową od zasądzonego
roszczenia, a w razie nakazania eksmisji jednego z małżonków albo
podziału wspólnego majątku pobiera się także opłatę w wysokości przewidzianej
od pozwu lub wniosku w takiej sprawie.
Art. 27.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od pozwu w sprawie o:
1) ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa;
2) unieważnienie małżeństwa;
3) rozwiązanie przysposobienia;
4) zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa;
5) unieważnienie uznania dziecka;
6) ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej;
7) naruszenie posiadania;
8) uchylenie uchwały organu spółdzielni;
8a) stwierdzenie nieważności uchwały organu spółdzielni;
8b) ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółdzielni;
9) uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej;
10) przyjęcie w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej;
11) opróżnienie lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu;
12) ustalenie wstąpienia w stosunek najmu.
Art. 27a.
Opłatę stałą w kwocie 500 zł pobiera się od pozwu w sprawie wydania orzeczenia
zastępującego uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni o podziale.
Art. 27b.
Opłatę stałą w kwocie 100 zł pobiera się od pozwu w sprawie rozpoznawanej w europejskim
postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń.
dodany pkt 7 w ust. 1
w art. 26 wchodzi w
życie z dn. 19.07.2010
r. (Dz. U. z 2010 r. Nr
7, poz. 44)
©Kancelaria Sejmu s. 10/51
01-04-10
Art. 28.
W sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się
opłatę stałą od pozwu, przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu
umowy, a od apelacji, przy wartości przedmiotu zaskarżenia:
1) do 2 000 złotych – 30 złotych;
2) ponad 2 000 złotych do 5 000 złotych – 100 złotych;
3) ponad 5 000 złotych do 7 500 złotych – 250 złotych;
4) ponad 7 500 złotych – 300 złotych.
Rozdział 2
Sprawy gospodarcze
Art. 29.
Opłatę stałą w kwocie 2000 złotych pobiera się od pozwu w sprawie o:
1) rozwiązanie spółki;
2) wyłączenie wspólnika ze spółki;
3) uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki;
4) stwierdzenie nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia
spółki;
5) ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki.
Art. 30.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od pozwu w sprawie z zakresu ochrony
środowiska.
Art. 31.
Opłatę stałą w kwocie 1 500 złotych pobiera się od pozwu:
1) w sprawie z umowy o przekazanie mienia w ramach prywatyzacji;
2) w sprawie o unieważnienie przetargu.
Art. 32.
1. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od odwołania od decyzji Prezesa
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także od apelacji, skargi kasacyjnej
i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
w takiej sprawie.
©Kancelaria Sejmu s. 11/51
01-04-10
2. Opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od zażalenia na postanowienie
Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
3. Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od odwołania od decyzji Prezesa
Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i
Poczty, Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, a także od apelacji, skargi kasacyjnej
i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
w takiej sprawie.
4. Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera się od zażalenia na postanowienie Prezesa
Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji
i Poczty oraz Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.
Art. 33.
Opłatę stałą w kwocie 3 000 złotych pobiera się od odwołania od decyzji Przewodniczącego
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a także od apelacji, skargi kasacyjnej
i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w takiej
sprawie.
Art. 34.
1. Od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień
Publicznych pobiera się opłatę stałą w wysokości pięciokrotności wpisu
wniesionego od odwołania w sprawie, której dotyczy skarga, z zastrzeżeniem
ust. 2.
2. Jeżeli skarga, o której mowa w ust. 1, dotyczy czynności w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego podjętych po otwarciu ofert, pobiera się
opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości przedmiotu zamówienia
w postępowaniu, którego skarga dotyczy, jednak nie więcej niż 5 000 000 złotych.
Rozdział 3
Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
Art. 35.
1. W sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30
zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w
których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych, pobiera się
od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową.
2. Pracownik i pracodawca uiszczają opłatę podstawową od pism podlegających
opłacie wymienionych w ust. 1, także w sprawie o ustalenie istnienia stosunku
pracy wytoczonej z powództwa inspektora pracy.
©Kancelaria Sejmu s. 12/51
01-04-10
Art. 36.
W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych
przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych pobiera się opłatę podstawową w
kwocie 30 złotych wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Dział 4
Wysokość opłat w postępowaniu nieprocesowym
Rozdział 1
Sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego
Art. 37.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:
1) zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego;
2) zmianę wyroku orzekającego rozwód lub separację w części dotyczącej
władzy rodzicielskiej;
3) separację na zgodne żądanie małżonków;
4) zniesienie separacji;
5) zezwolenie na udzielenie pełnomocnictwa do oświadczenia o wstąpieniu w
związek małżeński;
6) zwolnienie od obowiązku złożenia lub przedstawienia kierownikowi urzędu
stanu cywilnego dokumentu potrzebnego do zawarcia związku małżeńskiego.
Art. 38.
1. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o podział majątku
wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej.
2. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę
stałą w kwocie 300 złotych.
Rozdział 2
Sprawy z zakresu prawa rzeczowego
Art. 39.
1. Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o:
©Kancelaria Sejmu s. 13/51
01-04-10
1) ustanowienie drogi koniecznej;
2) rozgraniczenie nieruchomości;
3) stwierdzenie nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie.
2. Opłatę w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:
1) ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej;
2) ustanowienie zarządcy rzeczy wspólnej lub przedmiotu użytkowania;
3) rozstrzygnięcie co do dokonania czynności dotyczącej rzeczy wspólnej.
Art. 40.
Opłatę stałą w kwocie 2 000 złotych pobiera się od wniosku o stwierdzenie nabycia
własności nieruchomości przez zasiedzenie.
Art. 41.
1. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o zniesienie współwłasności.
2. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt zniesienia współwłasności, pobiera się
opłatę stałą w kwocie 300 złotych.
Rozdział 3
Sprawy z zakresu prawa o księgach wieczystych
Art. 42.
1. Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej
własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego,
chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
2. Jeżeli wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, pobiera się część opłaty stałej
proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 zł.
3. Od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego
lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia,
zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności pobiera się jedną
opłatę stałą w wysokości 150 złotych niezależnie od liczby udziałów w tych
prawach.
Art. 43.
Opłatę stałą w kwocie 150 złotych pobiera się od wniosku o wpis:
©Kancelaria Sejmu s. 14/51
01-04-10
1) własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa
do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami;
2) własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha;
3) praw osobistych i roszczeń;
4) zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych.
Art. 44.
1. Opłatę stałą w kwocie 60 złotych pobiera się od wniosku o:
1) założenie księgi wieczystej;
2) połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona,
niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;
3) odłączenie nieruchomości lub jej części;
4) sprostowanie działu I – O;
5) wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze
wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;
6) dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43.
2. Jeżeli założenie księgi wieczystej następuje w związku z odłączeniem nieruchomości
lub jej części z istniejącej księgi wieczystej, pobiera się tylko jedną opłatę
stałą określoną w ust. 1.
Art. 45.
1. Opłatę stałą określoną w art. 44 ust. 1 pkt 1-3 pobiera się niezależnie od opłaty
za dokonanie wpisu własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu.
2. Opłatę stałą określoną w art. 42 i 43 pobiera się odrębnie od wniosku o wpis
każdego prawa, choćby wpis dwu lub więcej praw miał być dokonany na tej samej
podstawie prawnej.
3. Od wniosku o wpis hipoteki łącznej lub służebności pobiera się jedną opłatę stałą,
choćby wniosek ten obejmował więcej niż jedną księgę wieczystą.
Art. 46.
Od wniosku o wykreślenie wpisu pobiera się połowę opłaty należnej od wniosku o
wpis.
©Kancelaria Sejmu s. 15/51
01-04-10
Art. 47.
Wydatki związane z drukiem księgi wieczystej i teczki akt tej księgi nie obciążają
stron.
Art. 48.
Od wniosku o złożenie do zbioru dokumentów pobiera się opłatę stałą, przewidzianą
dla wniosku o wpis do księgi wieczystej.
Rozdział 4
Sprawy z zakresu prawa spadkowego
Art. 49.
1. Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera się od wniosku o:
1) stwierdzenie nabycia spadku;
2) zabezpieczenie spadku;
3) sporządzenie spisu inwentarza;
4) odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
2. Jeżeli wnioski, o których mowa w ust. 1, są umieszczone w jednym piśmie lub
we wniosku o dział spadku, opłatę pobiera się od każdego z nich odrębnie.
Art. 50.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) apelacji, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku;
2) wniosku o zabezpieczenie spadku po cudzoziemcu;
3) wniosku o wydanie właściwemu konsulowi spadku po cudzoziemcu.
Art. 51.
1. Opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli
zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie
300 złotych.
2. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku połączony
ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu
spadku i zniesienia współwłasności pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 złotych.
©Kancelaria Sejmu s. 16/51
01-04-10
Rozdział 5
Sprawy z zakresu działania Krajowego Rejestru Sądowego
Art. 52.
1. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o zarejestrowanie
podmiotu w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, chyba
że przepis szczególny stanowi inaczej.
2. Opłatę stałą w kwocie 750 złotych pobiera się od wniosku o zarejestrowanie
spółki osobowej w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Art. 53.
1. Opłatę stałą w kwocie 250 złotych pobiera się od wniosku o zarejestrowanie w
Krajowym Rejestrze Sądowym w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji
społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
2. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku, o którym mowa w
ust. 1, jeżeli dotyczy on jednocześnie wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Art. 54.
Opłatę stałą w kwocie 300 złotych pobiera się od wniosku o:
1) wpisanie dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych w Krajowym Rejestrze
Sądowym;
2) wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców lub z rejestru stowarzyszeń,
innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych
zakładów opieki zdrowotnej połączone z wykreśleniem z Krajowego
Rejestru Sądowego.
Art. 55.
Opłatę stałą w kwocie 400 złotych pobiera się od wniosku o dokonanie zmiany wpisu
dotyczącego podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców.
Art. 56.
Opłatę stałą w kwocie 150 złotych pobiera się od wniosku o:
1) dokonanie zmiany wpisu dotyczącego podmiotu wpisanego tylko w rejestrze
stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakładów opieki zdrowotnej, niewpisanego do rejestru przedsiębiorców;
©Kancelaria Sejmu s. 17/51
01-04-10
2) wykreślenie z rejestru przedsiębiorców – bez wykreślenia z Krajowego Rejestru
Sądowego;
3) wykreślenie z rejestru dłużników niewypłacalnych.
Art. 57.
W wypadku jednoczesnego wniesienia przez tego samego wnioskodawcę, na kilku
formularzach, kilku wniosków o wpis lub o dokonanie zmian w Krajowym Rejestrze
Sądowym – pobiera się tylko jedną opłatę, z tym że jeżeli przepis przewiduje dla
danego rodzaju spraw opłaty w różnych wysokościach – pobiera się opłatę wyższą.
Art. 58.
Jedną opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od skargi na orzeczenie referendarza
sądowego, chociażby dotyczyło kilku wpisów w rejestrze przedsiębiorców lub
rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
Art. 59.
Opłatę stałą w kwocie 300 złotych pobiera się od innych wniosków niż wymienione
w art. 52-58, jeżeli należą do właściwości sądu dokonującego wpisów w Krajowym
Rejestrze Sądowym.
Art. 60.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o wpis zastawu rejestrowego
do rejestru zastawów.
Art. 61.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o zmianę wpisu w rejestrze
zastawów.
Art. 62.
Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera się od wniosku o wykreślenie zastawu rejestrowego
z rejestru zastawów.
Art. 63.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o przyjęcie dokumentów, o
których sąd czyni wzmiankę w rejestrze, oraz dokumentów zawierających dane niepodlegające
według przepisów ustawy wpisowi do określonego działu Krajowego
Rejestru Sądowego.
©Kancelaria Sejmu s. 18/51
01-04-10
Art. 64.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o uwierzytelnienie odpisu
statutu w postępowaniu rejestrowym.
Rozdział 6
Inne sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym
Art. 65.
Opłatę stałą w kwocie 300 złotych pobiera się od wniosku w sprawie między organami
przedsiębiorstwa państwowego i między przedsiębiorstwem państwowym lub
jego organami a jego organem założycielskim albo organem sprawującym nadzór.
Art. 66.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o umorzenie utraconego
dokumentu.
Art. 67.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:
1) złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego;
2) wydanie z depozytu przedmiotu świadczenia.
Dział 5
Wysokość opłat w postępowaniu zabezpieczającym
Art. 68.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o:
1) udzielenie zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego, chyba że wniosek
został zgłoszony w piśmie rozpoczynającym postępowanie;
2) zmianę lub uchylenie postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia
niemajątkowego.
Art. 69.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera sąd od wniosku o:
©Kancelaria Sejmu s. 19/51
01-04-10
1) udzielenie zabezpieczenia roszczenia majątkowego, chyba że wniosek został
zgłoszony w piśmie rozpoczynającym postępowanie;
2) zmianę lub uchylenie postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia
majątkowego.
Dział 6
Wysokość opłat w postępowaniu egzekucyjnym
Art. 70.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera sąd od wniosku o:
1) wezwanie dłużnika do wykonania egzekwowanej czynności w wyznaczonym
terminie oraz umocowanie wierzyciela do wykonania tej czynności na
koszt dłużnika, w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu;
2) ukaranie grzywną dłużnika niewykonującego obowiązku zaniechania czynności
lub nieprzeszkadzania czynnościom wierzyciela;
3) przeprowadzenie przez sąd egzekucji czynności o charakterze niemajątkowym,
której inna osoba nie może za dłużnika wykonać;
4) ponowne wydanie tytułu wykonawczego w zamian utraconego;
5) nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku.
Art. 71.
Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera sąd od wniosku o:
1) nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, innemu niż orzeczenie
sądu, ugoda sądowa, nakaz zapłaty albo ugoda zawarta przed mediatorem
w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie postanowienia sądu
kierującego strony do mediacji;
2) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika;
3) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko lub na rzecz osoby innej niż
wskazana w tytule egzekucyjnym, na którą przeszły uprawnienie lub obowiązek
po powstaniu tytułu lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu;
4) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność
bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania
spółki;
5) ustanowienie zarządcy nieruchomości lub innej rzeczy albo prawa, z których
prowadzi się egzekucję według przepisów o egzekucji z nieruchomości;
6) umorzenie książeczki oszczędnościowej w związku z zajęciem wkładu, na
który ją wystawiono;
©Kancelaria Sejmu s. 20/51
01-04-10
7) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia
mediacji na podstawie umowy o mediację.
8) wydanie zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego;
9) uchylenie zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego;
10) wydanie zaświadczenia o utracie lub ograniczeniu wykonalności tytułu egzekucyjnego
opatrzonego zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego.
Art. 72.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) zarzutów na opis i oszacowanie nieruchomości;
2) zarzutów przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji oraz zażalenia
na postanowienie wydane w wyniku rozpoznania zarzutów;
3) wniosku o podział złożonej od depozytu sądowego sumy odszkodowania za
wywłaszczoną nieruchomość i wypłatę odszkodowania;
4) wniosku o udzielenie przybicia nieruchomości lub innej rzeczy albo prawa,
z których egzekucję prowadzi się według przepisów o egzekucji z nieruchomości;
opłatę tę uiszcza się przed przysądzeniem własności;
5) wniosku o przeprowadzenie przez sąd egzekucji czynności o charakterze
majątkowym, której inna osoba nie może wykonać za dłużnika;
6) zatwierdzenia planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji, a także wprowadzenia
do planu zmian lub uzupełnień.
Art. 73.
Opłatę stałą w kwocie 1000 złotych pobiera się od wniosku o:
1) wszczęcie egzekucji przez zarząd przymusowy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa
rolnego;
2) wszczęcie egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego.
Dział 7
Wysokość opłat w postępowaniu upadłościowym, układowym i naprawczym
Art. 74.
Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od:
1) wniosku o ogłoszenie upadłości;
©Kancelaria Sejmu s. 21/51
01-04-10
2) wniosku zarządcy zagranicznego w przedmiocie uznania zagranicznego postępowania
upadłościowego.
Art. 75.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od:
1) wniosku o wszczęcie postępowania naprawczego;
2) wniosku o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego;
3) zażalenia na postanowienia wydane w postępowaniu upadłościowym i naprawczym;
4) sprzeciwu co do uznania lub odmowy uznania zgłoszonych wierzytelności;
5) wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności
gospodarczej.
Art. 76.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) zarzutów przeciwko układowi i przeciwko planowi podziału;
2) wniosku o uchylenie lub zmianę układu;
3) wniosku o uchylenie lub zmianę orzeczenia o uznaniu zagranicznego postępowania
upadłościowego;
4) wniosku w sprawie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
Dział 8
Opłaty kancelaryjne
Art. 77.
1. Opłatę od wniosku o wydanie na podstawie akt:
1) poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu;
2) odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności;
3) odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności;
4) zaświadczenia
– pobiera się w kwocie 6 złotych za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu.
2. Jeżeli dokument, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest sporządzony w języku obcym
albo zawiera tabele, pobiera się opłatę w podwójnej wysokości.
©Kancelaria Sejmu s. 22/51
01-04-10
3. Opłatę, o której mowa w ust. 1, pobiera się od wniosku o odpis księgi wieczystej,
o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej.
Art. 78.
Opłatę od wniosku o wydanie kopii dokumentu, znajdującego się w aktach sprawy,
pobiera się w kwocie 1 złoty za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu.
Dział 9
Zwrot opłaty
Art. 79.
1. Sąd z urzędu zwraca stronie:
1) całą uiszczoną opłatę od:
a) pisma zwróconego wskutek braków formalnych,
b) pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło
przed wysłaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich
stron – przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia,
c) zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną albo
aresztem, zamiany grzywny na areszt albo w przedmiocie przymusowego
sprowadzenia, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione w całości,
d) zażalenia na postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia biegłemu lub
tłumaczowi, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione w całości,
e) apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej w razie uwzględnienia środka zaskarżenia
z powodu oczywistego naruszenia prawa i stwierdzenia tego
naruszenia przez sąd odwoławczy lub Sąd Najwyższy,
f) skargi na orzeczenie referendarza sądowego w razie jej uwzględnienia z
powodu oczywistego naruszenia prawa i stwierdzenie tego naruszenia
przez sąd,
g) skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
w razie jej uwzględnienia;
2) trzy czwarte uiszczonej opłaty od:
a) pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji, jeżeli w toku
postępowania sądowego zawarto ugodę przed mediatorem,
b) skargi kasacyjnej lub skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia nieprzyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy;
c) pozwu w postępowaniu upominawczym, jeżeli uprawomocnił się nakaz
zapłaty,
©Kancelaria Sejmu s. 23/51
01-04-10
d) pozwu w europejskim postępowaniu nakazowym, jeżeli uprawomocnił
się europejski nakaz zapłaty;
3) połowę uiszczonej opłaty od:
a) pisma cofniętego przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została
skierowana,
b) pozwu o rozwód lub separację w razie orzeczenia rozwodu lub separacji
na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie – po uprawomocnieniu
się wyroku, z zastrzeżeniem art. 26 ust. 2,
c) pisma wszczynającego postępowanie w instancji, w której sprawa zakończyła
się zawarciem ugody sądowej.
2. Poza wypadkami przewidzianymi w ust. 1 sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną
opłatę od pozwu o rozwód lub separację albo wniosku o separację w razie
cofnięcia pozwu lub wniosku na skutek pojednania się stron w pierwszej instancji.
W razie pojednania się stron przed zakończeniem postępowania apelacyjnego,
zwraca się połowę uiszczonej opłaty od apelacji.
Art. 80.
1. Sąd z urzędu zwraca stronie różnicę między opłatą pobraną od strony a opłatą
należną.
2. Opłatę zwraca sąd, który ją pobrał, a w przypadku gdy opłatę pobierał notariusz –
sąd który rozpoznawał wniosek.
Art. 81.
Roszczenie strony o zwrot opłaty sądowej przedawnia się z upływem trzech lat, licząc
od dnia powstania tego roszczenia.
Art. 82.
Zwrot opłat, o którym mowa w niniejszym rozdziale, może również zarządzić przewodniczący
lub referendarz sądowy.
©Kancelaria Sejmu s. 24/51
01-04-10
TYTUŁ III
Wydatki
Dział 1
Przepisy ogólne
Art. 83.
1. Jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności
połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę
potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to
także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego
przez stronę.
2. W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych
tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy
art. 113.
Art. 84.
1. Sąd z urzędu zwraca stronie wszelkie należności z tytułu wydatków, stanowiące
różnicę między kosztami pobranymi od strony a kosztami należnymi.
2. Przepisy art. 80-82 stosuje się odpowiednio do zwrotu zaliczki.
3. Przepis art. 5 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Dział 2
Należności świadków, biegłych, tłumaczy i stron w postępowaniu cywilnym
Art. 85.
1. Świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży, kosztów noclegu i utraconych
zarobków lub dochodów, związanych ze stawiennictwem w sądzie.
2. Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach
sądowych na wezwanie sądu przyznaje się świadkowi w wysokości jego
przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego
w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według
zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu
pieniężnego za urlop. W każdym jednak przypadku górną granicę należności
za utracony dzienny zarobek lub dochód stanowi równowartość 4,6% kwoty bazowej
dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość,
ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa.
©Kancelaria Sejmu s. 25/51
01-04-10
Art. 86.
1. Świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży – z miejsca jego zamieszkania do
miejsca wykonywania czynności sądowej na wezwanie sądu – według zasad
obowiązujących przy obliczaniu należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu
w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu
podróży służbowej na obszarze kraju.
2. Według tych samych zasad świadkowi przysługuje zwrot kosztów noclegu oraz
utrzymania w miejscu przesłuchania.
Art. 87.
1. Prawo do żądania należności przewidzianych w art. 85 i art. 86 służy osobie wezwanej
w charakterze świadka, jeżeli się stawiła, choćby nie została przesłuchana.
2. W wypadku gdy osoba uprawniona do otrzymania należności przewidzianych w
art. 85 i art. 86 zostanie wezwana w charakterze świadka w kilku sprawach na
ten sam dzień, przyznaje się jej te należności tylko raz.
3. Świadkowi, który zgłosił się bez wezwania sądu, należności przewidziane w art.
85 i art. 86 mogą być przyznane tylko w wypadku, jeżeli został przesłuchany
przez sąd.
Art. 88.
Sąd przyznaje zwrot kosztów podróży i kosztów noclegu także osobie towarzyszącej
świadkowi, jeżeli świadek ze względu na stan zdrowia nie mógł przybyć do sądu bez
opieki osoby mu towarzyszącej.
Art. 89.
1. Biegłemu lub tłumaczowi powołanemu przez sąd przysługuje zwrot kosztów podróży,
innych wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem w sądzie
oraz wynagrodzenie za wykonaną pracę.
2. Biegłemu lub tłumaczowi wezwanemu do sądu przysługuje prawo do zwrotu
kosztów podróży związanych ze stawiennictwem w sądzie, nawet jeżeli sąd nie
skorzystał z jego usług.
3. Biegłemu lub tłumaczowi przysługuje zwrot kosztów podróży z miejsca jego
zamieszkania do miejsca wykonywania czynności sądowej na wezwanie sądu
oraz zwrot kosztów noclegu według zasad określonych w art. 86.
4. W razie wezwania biegłego lub tłumacza do sądu w kilku sprawach na ten sam
dzień należności przewidziane w ust. 3 przyznaje się tylko raz.
©Kancelaria Sejmu s. 26/51
01-04-10
Art. 90.
Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę określa się, uwzględniając
wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość
wydatków niezbędnych do wykonania czynności – na podstawie złożonego rachunku.
Art. 91.
W wypadku gdy obowiązujące przepisy przewidują przyznanie stronie należności w
związku z jej udziałem w postępowaniu sądowym, należności te przyznaje się stronie
w wysokości przewidzianej dla świadków.
Art. 92.
1. Zwrot wydatków, utraconego zarobku lub dochodu, wynagrodzenia i kosztów
podróży przyznaje się na wniosek świadka, biegłego lub tłumacza złożony na piśmie
lub ustnie do protokołu rozprawy.
2. Wniosek o przyznanie należności, o jakich mowa w ust. 1, składa się niezwłocznie,
nie później jednak niż w ciągu trzech dni po wykonaniu czynności, a jeżeli
czynności były podejmowane na rozprawie – najpóźniej w ciągu trzech dni po
rozprawie. Osoby, które nie zgłosiły żądania w tym terminie, tracą prawo do
przyznania im tych należności.
3. Roszczenie o zwrot należności, o których mowa w ust. 1, przedawnia się z upływem
lat trzech, licząc od dnia powstania tego roszczenia.
4. Świadek, biegły lub tłumacz powinni być pouczeni o prawie i sposobie zgłoszenia
wniosku o zwrot należności oraz o skutkach niezachowania terminu wskazanego
w ust. 2.
Art. 93.
1. Należności świadków, biegłych, tłumaczy i stron przyznaje i ustala sąd lub referendarz
sądowy.
2. Przyznaną należność należy wypłacić niezwłocznie. W wypadku niemożności
niezwłocznej wypłaty należność przekazuje się przekazem pocztowym lub przelewem
bankowym bez obciążania świadka, biegłego lub tłumacza opłatą pocztową
lub kosztami przelewu.
TYTUŁ IV
Zwolnienie od kosztów sądowych
Art. 94.
Skarb Państwa nie ma obowiązku uiszczania opłat.
©Kancelaria Sejmu s. 27/51
01-04-10
Art. 95.
1. Nie pobiera się opłat od wniosku:
1) o udzielenie zabezpieczenia, zgłoszonego w piśmie rozpoczynającym postępowanie;
2) o przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka, o nadanie dziecku nazwiska, o
przysposobienie dziecka, o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej
lub pozostającej pod opieką;
3) o przesłuchanie świadka testamentu ustnego, o otwarcie i ogłoszenie testamentu
oraz o zwolnienie z obowiązków wykonawcy testamentu;
4) będącego podstawą wszczęcia przez sąd postępowania z urzędu, a także od
pism składanych sądowi opiekuńczemu w wykonaniu obowiązku wynikającego
z ustawy albo nałożonego przez ten sąd;
5) o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt;
6) o wpis w księdze wieczystej prawa własności uzyskanego na podstawie
przekształcenia, o którym mowa w art. 1 ust. 1a ustawy z dnia 29 lipca 2005
r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności
nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 oraz z 2007 r. Dz. U. Nr 191, poz.
1371);
7) o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego organizacji społecznych oraz kościołów
i związków wyznaniowych ubiegających się o status organizacji
pożytku publicznego.
1a. Nie pobiera się opłat od pozwu o odszkodowanie, o którym mowa w art. 6 ustawy
z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających
z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka
i obywatela (Dz. U. Nr 233, poz. 1955).
2. Nie pobiera się opłat od:
1) zażalenia na postanowienie sądu, którego przedmiotem jest odmowa zwolnienia
od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa
ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
2) zażalenia na postanowienie sądu dotyczące wysokości opłaty albo wysokości
wydatków;
3) skargi na orzeczenie referendarza sądowego w przedmiocie zwolnienia od
kosztów sądowych;
4) skargi na orzeczenie referendarza sądowego w przedmiocie odmowy ustanowienia
adwokata lub radcy prawnego.
3. Nie pobiera się opłat od wniosku, zażalenia i apelacji nieletniego w postępowaniu
w sprawach nieletnich.
4. Nie pobiera się opłat od skargi na orzeczenie referendarza sądowego i zażalenia
w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
©Kancelaria Sejmu s. 28/51
01-04-10
Art. 96.
1. Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych:
1) strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z
tym związanych;
2) strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie
o obniżenie alimentów;
3) strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone;
4) pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu
pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i art. 36;
5) kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub sąd opiekuńczy dla danej
sprawy;
6) prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Pacjenta;
7) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących praktyk
ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów;
8) inspektor pracy oraz związki zawodowe w sprawach z zakresu prawa pracy;
9) strona w sprawach związanych z ochroną zdrowia psychicznego;
<9a) osoba ubezwłasnowolniona w sprawach o uchylenie lub zmianę
ubezwłasnowolnienia;>
10) strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd – w zakresie
przyznanego jej zwolnienia;
11) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących
ochrony indywidualnych interesów konsumenta;
12) strona dochodząca naprawienia szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego,
o których mowa w dziale V ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo
geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947).
2. Za kuratora wydatki ponosi tymczasowo strona, dla której kurator został ustanowiony,
a gdyby to nie było możliwe – strona, która swym wnioskiem lub swą
czynnością spowodowała ustanowienie kuratora, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej.
3. W pozostałych wypadkach, o których mowa w ust. 1, za stronę zwolnioną od
kosztów sądowych wydatki ponosi tymczasowo Skarb Państwa.
4. W wypadku gdy powództwo o ustalenie ojcostwa okaże się oczywiście bezzasadne,
sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie może obciążyć
powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności
sprawy.
dodany pkt 9a w ust.
1 w art. 96 wchodzi w
życie z dn. 19.04.2010
r. (Dz. U. z 2010 r. Nr
7, poz. 45)
©Kancelaria Sejmu s. 29/51
01-04-10
Art. 97.
W toku postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy o roszczenia pracownika
wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Sąd pracy w
orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach, stosując
odpowiednio przepisy art. 113, z tym że obciążenie pracownika tymi wydatkami
może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych.
Art. 98.
W toku postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wydatki ponosi
Skarb Państwa.
Art. 99.
Nie pobiera się opłaty sądowej, a uiszczoną opłatę zwraca się, jeżeli zażalenie, wniesione
na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pisma albo na postanowienie sądu
o odrzuceniu środka zaskarżenia, sąd uzna za oczywiście uzasadnione.
Art. 100.
1. Strona w całości zwolniona od kosztów sądowych z mocy ustawy nie uiszcza
opłat sądowych i nie ponosi wydatków, które obciążają tymczasowo Skarb Państwa.
2. Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w całości. Przepis ust. 1 stosuje
się odpowiednio.
Art. 101.
1. Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie
ponieść tylko część tych kosztów.
2. Częściowe zwolnienie od tych kosztów może polegać na zwolnieniu od poniesienia
albo ułamkowej lub procentowej ich części, albo określonej ich kwoty,
albo niektórych opłat lub wydatków. Może też polegać na przyznaniu zwolnienia
co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych
łącznie; roszczenia te lub ich części sąd oznacza w postanowieniu o przyznaniu
częściowego zwolnienia od kosztów sądowych.
3. Strona częściowo zwolniona od kosztów sądowych obowiązana jest uiścić opłaty
oraz ponieść wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta zwolnieniem przyznanym
przez sąd. Przepis art. 100 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 102.
[1. Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, która złożyła
oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania
koniecznego dla siebie i rodziny.]
nowe brzmienie ust. 1
w art. 102 wchodzi w
życie z dn. 19.04.2010
r. (Dz. U. z 2010 r. Nr
7, poz. 45)
©Kancelaria Sejmu s. 30/51
01-04-10
<1. Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli
złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez
uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.>
2. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie
obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie
sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli oświadczenie nie zostało
złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, stosuje się art. 130
ustawy – Kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296, z
późn. zm.2)).
3. Sąd może odebrać od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych
przyrzeczenie o treści: „Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności
przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie rodzinnym,
majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne”.
Przed odebraniem przyrzeczenia należy pouczyć osobę ubiegającą się o zwolnienie
od kosztów sądowych o treści art. 111.
4. Wniosek o zwolnienie od kosztów strony reprezentowanej przez adwokata lub
radcę prawnego złożony bez dołączenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2,
przewodniczący zwraca bez wzywania o uzupełnienie braków formalnych wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych.
Art. 103.
Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce
organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną,
jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1965 r. Nr 15. poz. 113, z 1974 r. Nr 27,
poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z
1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz.
123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88,
Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22,
poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83,
poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r.
Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz.
769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr
106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48,
poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i poz. 1193 i
Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98,
poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz.
1102, Nr 153, poz. 1271, , Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42,
poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz.
1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz.
623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr
172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384 oraz z
2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199 i Nr
150, poz. 1239.
©Kancelaria Sejmu s. 31/51
01-04-10
Art. 104.
1. Nie mają obowiązku uiszczania opłat organizacje pożytku publicznego działające
na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez te organizacje działalności
gospodarczej, a także organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w
art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.3)) w sprawach dotyczących
realizacji zleconego zadania publicznego na podstawie przepisów o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
2. Innym organizacjom społecznym, których zadanie nie polega na prowadzeniu
działalności gospodarczej, sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych
w ich własnych sprawach prowadzonych w związku z działalnością społeczną,
naukową, oświatową, kulturalną, sportową, dobroczynną, samopomocową, w
zakresie ochrony konsumenta, ochrony środowiska i opieki społecznej. Przyznając
zwolnienie od kosztów sądowych, sąd uwzględnia przede wszystkim statutowe
cele działalności danej organizacji i możliwości oraz potrzeby realizacji
tych celów na drodze postępowania cywilnego.
Art. 104a.
W elektronicznym postępowaniu upominawczym przepisów art. 96 ust. 1 pkt 10, art.
100-103, art. 104 ust. 2, art. 105 nie stosuje się.
Art. 105.
[1. Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie
lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub
już się toczy. Złożenie wniosku do protokołu nie uchyla obowiązku sporządzenia
oświadczenia, o którym mowa w art. 102 ust. 2, według ustalonego wzoru.]
<1. Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na
piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona
lub już się toczy. W razie złożenia wniosku ustnie do protokołu,
oświadczenie, o którym mowa w art. 102 ust. 2, może być złożone także do
protokołu.>
2. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może
złożyć wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych w sądzie rejonowym
właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Sąd przesyła
niezwłocznie ten wniosek właściwemu sądowi.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 116,
poz. 1203 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r. Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1420, Nr 175, poz. 1462 i
Nr 249, poz. 2104 oraz z 2006 r. Nr 94, poz. 651.
nowe brzmienie ust. 1
w art. 105 wchodzi w
życie z dn. 19.04.2010
r. (Dz. U. z 2010 r. Nr
7, poz. 45)
©Kancelaria Sejmu s. 32/51
01-04-10
Art. 106.
1. Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu wieczystoksięgowym może
nastąpić wyłącznie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej.
2. Jeżeli wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej ma być zamieszczony w
akcie notarialnym, zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić wyłącznie
przed zawarciem tego aktu notarialnego.
3. Wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej powinien być złożony w terminie
3 miesięcy od doręczenia postanowienia o zwolnieniu od kosztów sądowych,
pod rygorem upadku zwolnienia.
4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli obowiązek poniesienia kosztów sądowych
powstał po wydaniu orzeczenia, w postępowaniu wieczystoksięgowym.
Art. 107.
1. W razie oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych strona nie może
ponownie domagać się zwolnienia powołując się na te same okoliczności, które
stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku.
2. Ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych
okolicznościach, podlega odrzuceniu. Na odrzucenie wniosku nie przysługuje
zażalenie.
Art. 108.
Zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów
procesu przeciwnikowi.
Art. 109.
1. Sąd może zarządzić stosowne dochodzenie, jeżeli na podstawie okoliczności
sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej powziął wątpliwości co do rzeczywistego
stanu majątkowego strony domagającej się zwolnienia od kosztów sądowych
lub z niego korzystającej.
2. Sąd odmawia zwolnienia od kosztów sądowych stronie w razie oczywistej bezzasadności
dochodzonego roszczenia lub obrony praw.
Art. 110.
Sąd cofa zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli okazało się, że okoliczności, na
podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć. W obu wypadkach
strona obowiązana jest uiścić wszystkie przepisane opłaty oraz zwrócić wydatki,
jednakże w drugim wypadku sąd może obciążyć stronę tym obowiązkiem także częściowo,
stosownie do zmiany, jaka nastąpiła w jej stosunkach. W takim wypadku
stosuje się przepis art. 111.
©Kancelaria Sejmu s. 33/51
01-04-10
Art. 111.
1. Stronę, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie świadomego
podania nieprawdziwych okoliczności, sąd, cofając zwolnienie, skazuje na
grzywnę w wysokości do 1 000 złotych. Niezależnie od obowiązku uiszczenia
grzywny, strona powinna uiścić wszystkie przepisane opłaty i pokryć obciążające
ją wydatki.
2. Osobę, która ponownie zgłosiła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych,
świadomie podając nieprawdziwe okoliczności o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania, sąd, odrzucając wniosek, skazuje na grzywnę w
wysokości do 2 000 złotych.
<Art. 111a.
Postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych lub o cofnięciu takiego
zwolnienia doręcza się tylko stronie, która złożyła wniosek o zwolnienie od
kosztów.>
[Art. 112.
Zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniesienie środka odwoławczego
od postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych nie
wstrzymuje biegu toczącego się postępowania, chyba że chodzi o zwolnienie powoda
od kosztów sądowych na skutek wniosku zgłoszonego w pozwie lub przed wytoczeniem
powództwa.]
<Art. 112.
1. Zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniesienie środka
odwoławczego od postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych
nie wstrzymuje biegu toczącego się postępowania, chyba że chodzi
o zwolnienie powoda od kosztów sądowych na skutek wniosku zgłoszonego
w pozwie lub przed wytoczeniem powództwa.
2. Jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłoszony przed upływem
terminu do opłacenia pisma został prawomocnie oddalony, przewodniczący
wzywa stronę do opłacenia złożonego pisma, na podstawie art. 130 ustawy z
dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości
stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości
przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione
przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego. W takim
przypadku, jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych złożony przed
upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy termin
do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy
postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia.
Jeżeli jednak o zwolnieniu od kosztów sądowych orzekał sąd pierwdodany
art. 111a i
nowe brzmienie art.
112 wchodzi w życie z
dn. 19.04.2010 r. (Dz.
U. z 2010 r. Nr 7,
poz. 45)
©Kancelaria Sejmu s. 34/51
01-04-10
szej instancji, a strona wniosła zażalenie w przepisanym terminie, termin do
opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia oddalającego
zażalenie, a jeżeli postanowienie sądu drugiej instancji zostało wydane
na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia.
4. Ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych
okolicznościach, nie ma wpływu na bieg terminu do opłacenia pisma.>
Art. 113.
1. Kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie
miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym
sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy
odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.
2. Koszty nie obciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji
nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz:
1) strony, której czynność spowodowała ich powstanie;
2) strony zastąpionej przez kuratora lub
3) osoby, na której rzecz prokurator wytoczył powództwo lub zgłosił wniosek
o wszczęcie postępowania.
3. Koszty sądowe, których nie miał obowiązku uiścić kurator, sąd może nakazać
ściągnąć z innego majątku strony zastąpionej przez kuratora.
4. W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od przewidzianego
w ust. 2 i 3 obciążenia kosztami.
5. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do opłat, których nie miał obowiązku uiścić Skarb
Państwa.
Art. 114.
W wypadkach uregulowanych w art. 113 ust. 2 i 3 Skarbowi Państwa przysługuje na
zasądzonym roszczeniu ustawowe prawo zastawu.
Art. 115.
Należność Skarbu Państwa z tytułu kosztów sądowych obciążających przeciwnika
strony podlega zaspokojeniu w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym w
tej samej kolejności i w tych samych granicach, co należność tej strony z tytułu zasądzonego
na jej rzecz zwrotu kosztów procesu.
Art. 116.
Roszczenie Skarbu Państwa o uiszczenie kosztów sądowych przedawnia się z upływem
trzech lat, licząc od dnia, w którym nastąpiło prawomocne zakończenie sprawy.
©Kancelaria Sejmu s. 35/51
01-04-10
Art. 117.
Strony mogą w ugodzie sądowej ustalić, którą z nich i w jakiej części mają obciążać
nieuiszczone koszty sądowe. Jeżeli ugoda nie stanowi inaczej, w sprawie zakończonej
ugodą koszty, o których mowa w art. 113 ust. 1, ponoszą obie strony w równych
częściach. Przepisy art. 113 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.
Art. 118.
Czynności w zakresie zwalniania od kosztów sądowych, przewidziane w ustawie,
może wykonywać referendarz sądowy.
TYTUŁ V
Umarzanie, rozkładanie na raty i odraczanie terminu
zapłaty należności sądowych
Art. 119.
Zapłata należności Skarbu Państwa z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych oraz
grzywien orzeczonych w postępowaniu cywilnym, zwanych dalej należnościami
sądowymi, może być umorzona, odroczona albo rozłożona na raty, jeżeli natychmiastowe
ich ściągnięcie byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby
dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami.
Art. 120.
1. Zapłata należności sądowych może być na wniosek dłużnika rozłożona na raty
lub odroczona na okres do dwóch lat, a w wyjątkowych wypadkach na okres do
trzech lat. Niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie powoduje natychmiastową
wymagalność pozostałej części należności.
2. Rozłożenie na raty lub odroczenie terminu zapłaty może być cofnięte w razie
stwierdzenia, że nie istnieją już okoliczności, które je uzasadniały.
3. Zapłata sumy niższej niż trzykrotna wysokość opłaty podstawowej nie może być
rozłożona na raty.
Art. 121.
Należności sądowe mogą być umorzone na wniosek dłużnika w części lub w całości,
jeżeli dłużnik wykazał, że ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i wysokość
dochodów nie jest w stanie ich uiścić, a ściągnięcie należności pociągnęłoby
zbyt ciężkie skutki dla dłużnika lub jego rodziny. Do wniosku dłużnik powinien dołączyć
oświadczenie, o którym mowa w art. 102 ust. 2.
©Kancelaria Sejmu s. 36/51
01-04-10
Art. 122.
Należności sądowe mogą być umorzone z urzędu w części lub w całości, jeżeli:
1) egzekucja ich była bezskuteczna i ponowne jej wszczęcie w czasie późniejszym
byłoby bezcelowe;
2) wszczęcie egzekucji okazało się niemożliwe albo byłoby bezcelowe wobec
stwierdzenia, że suma uzyskana z egzekucji nie pokryłaby kosztów egzekucyjnych.
Art. 123.
O rozłożeniu na raty, odroczeniu terminu spłaty lub umorzeniu należności sądowych
orzeczonych w postępowaniu przed sądami powszechnymi oraz przed Sądem Najwyższym,
rozstrzyga ostatecznie prezes sądu właściwego do ściągnięcia należności.
Uprawnienia te przysługują również kierownikowi ośrodka zamiejscowego sądu lub
przewodniczącemu wydziału zamiejscowego sądu.
Art. 124.
1. Wnioski o rozłożenie na raty, odroczenie terminu spłaty lub umorzenie należności
sądowych wnosi się do prezesa sądu właściwego do ściągnięcia należności.
2. Po rozpoznaniu wniosku o rozłożenie na raty, odroczenie lub umorzenie należności
sądowych albo w razie wystąpienia okoliczności dających podstawę do
wszczęcia postępowania o umorzenie należności sądowych z urzędu, prezes sądu
wydaje stosowne zarządzenie.
Art. 125.
Czynności w sprawach odroczenia lub rozłożenia na raty należności sądowych może
– na zarządzenie prezesa sądu rejonowego lub okręgowego – wykonywać referendarz
sądowy. Na zarządzenie referendarza przysługuje skarga do sądu.
TYTUŁ VI
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 126.
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr
43, poz. 296, z późn. zm.4)) wprowadza się następujące zmiany:
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27,
poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210,
z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21,
poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz.
88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr
22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83,
©Kancelaria Sejmu s. 37/51
01-04-10
1) art. 9 otrzymuje brzmienie:
„Art. 9. Rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo
przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi
z tych akt.”;
2) po art. 231 dodaje się art. 232 w brzmieniu:
„Art. 232. W sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego
lub na podstawie tytułu innego niż najem lub dzierżawa, wartość
przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju
nieruchomości i sposobu korzystania z niej, podaną przez powoda
sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub
dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości.”;
3) w art. 98 po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:
„§ 4. Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub
dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie
adwokata regulują odrębne przepisy.”;
4) w art. 108 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§1. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w
instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia
przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie
referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się
orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w
sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje
szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.”;
5) po art. 108 dodaje się art. 1081 w brzmieniu:
„Art. 1081. Jeżeli w toku postępowania sąd nie orzekł o obowiązku poniesienia
kosztów sądowych lub orzeczeniem nie objął całej kwoty należnej
z tego tytułu, postanowienie w tym przedmiocie wydaje na posiedzeniu
niejawnym sąd, przed którym sprawa toczyła się w pierwszej
instancji, lub referendarz sądowy.”;
6) w art. 109 dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:
poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r.
Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz.
769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr
106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48,
poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr
122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz.
1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz.
253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102
i Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz.
363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199,
poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr
93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091,
Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384 oraz z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr
86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199 i Nr 150, poz. 1239.
©Kancelaria Sejmu s. 38/51
01-04-10
„§2. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze
pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich
poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości
kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika
będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym,
sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności
podjęte przez niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład
pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.”;
7) tytuł działu II tytułu V księgi pierwszej części pierwszej otrzymuje brzmienie:
„Pomoc prawna z urzędu”;
8) uchyla się art. 111-116;
9) art. 117, 119-124 otrzymują brzmienie:
„Art. 117. § 1. Strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub
części ma prawo zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu,
wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego.
§ 2. Wniosek, o którym mowa w § 1, strona zgłasza w sądzie, w którym
sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Strona, która
nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może zgłosić
wniosek w sądzie rejonowym właściwym ze względu na
miejsce swego zamieszkania, który niezwłocznie przesyła ten
wniosek sądowi właściwemu.
§ 3. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgłoszony
po raz pierwszy w postępowaniu apelacyjnym lub kasacyjnym,
sąd może przekazać do rozpoznania sądowi pierwszej
instancji.
§ 4. Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego
w sprawie uzna za potrzebny.
§ 5. O wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego sąd zwraca się do
właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby
radców prawnych. Jeżeli adwokat lub radca prawny ustanowiony
w ten sposób ma podjąć czynności poza siedzibą sądu orzekającego,
właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej
izby radców prawnych, na wniosek ustanowionego adwokata
lub radcy prawnego, wyznaczy w razie potrzeby adwokata lub
radcę prawnego z innej miejscowości.
§ 6. Strona korzystająca z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych
może zgłosić w trybie określonym w § 1-5, wniosek o
ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego, jeżeli na
podstawie oświadczenia, zawartego we wniosku, obejmującego
szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i
źródłach utrzymania, wykaże, że nie może, bez uszczerbku
utrzymania swojego i rodziny, ponieść kosztów wynagrodzenia
adwokata lub radcy prawnego.
©Kancelaria Sejmu s. 39/51
01-04-10
§ 7. Od sądu zależy uznanie oświadczenia, o którym mowa w § 6, za
dostateczne do ustanowienia adwokata lub radcy prawnego.
Art. 119. § 1. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego wygasa ze śmiercią
strony, która je uzyskała. Jednakże na zasadzie tego ustanowienia
adwokat lub radca prawny strony podejmuje czynności procesowe
niecierpiące zwłoki.
§ 2. Adwokat lub radca prawny może z ważnych przyczyn wnosić o
zwolnienie go od obowiązku zastępowania strony w procesie.
Okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców
prawnych, zwalniając adwokata lub radcę prawnego, wyznaczy
jednocześnie innego adwokata lub radcę prawnego.
Art. 120. § 1. Sąd cofnie ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli
okaże się, że okoliczności, na których podstawie je przyznano,
nie istniały lub przestały istnieć.
§ 2. W wypadkach, o których mowa w § 1, strona obowiązana jest
uiścić wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego dla niej
ustanowionego.
§ 3. Ponadto, w wypadku gdy okoliczności na podstawie których
przyznano ustanowienie adwokata lub radcy prawnego przestały
istnieć, sąd może obciążyć stronę tym obowiązkiem tylko częściowo,
stosownie do zmiany, jaka nastąpiła w jej stosunkach.
§ 4. Stronę, która uzyskała ustanowienie adwokata lub radcy prawnego
na podstawie podania świadomie nieprawdziwych okoliczności,
sąd skaże na grzywnę, niezależnie od jej obowiązku uiszczenia
wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.
Art. 121. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego nie zwalnia strony od
obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi.
Art. 122. § 1. Adwokat lub radca prawny ustanowiony zgodnie z przepisami
niniejszego działu ma prawo – z wyłączeniem strony – ściągnąć
sumę należną mu tytułem wynagrodzenia i zwrotu wydatków z
kosztów zasądzonych na rzecz tej strony od przeciwnika. Przeciwnik
nie może czynić żadnych potrąceń, z wyjątkiem kosztów
nawzajem mu przyznanych od strony zwolnionej od kosztów
sądowych.
§ 2. Na kosztach, przypadających od przeciwnika strony zwolnionej
od kosztów sądowych, należności adwokata lub radcy prawnego
ustanowionego według przepisów poprzedzających przysługuje
pierwszeństwo przed roszczeniami osób trzecich.
Art. 123. Postanowienie o ustanowieniu i cofnięciu ustanowienia adwokata
lub radcy prawnego oraz o skazaniu na grzywnę i nałożeniu na
stronę obowiązku uiszczenia ich wynagrodzenia sąd może wydać
na posiedzeniu niejawnym.
Art. 124. Zgłoszenie wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego,
jak również wniesienie środka odwoławczego od odmowy ich
ustanowienia nie wstrzymuje biegu toczącego się postępowania,
©Kancelaria Sejmu s. 40/51
01-04-10
chyba że chodzi o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego dla
powoda na skutek wniosku zgłoszonego w pozwie lub przed wytoczeniem
powództwa. Sąd może jednak wstrzymać rozpoznanie
sprawy aż do prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku i w związku
z tym nie wyznaczać rozprawy, a wyznaczoną rozprawę odwołać
lub odroczyć.”;
10) po art. 126 dodaje się art. 1261 i art. 1262 w brzmieniu:
„Art. 1261. § 1. W każdym piśmie należy podać wartość przedmiotu sporu lub
wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy
właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność
środka odwoławczego, a przedmiotem sprawy nie jest
oznaczona kwota pieniężna.
§ 2. Pisma dotyczące części przedmiotu sporu lub zaskarżenia podlegają
opłacie tylko w stosunku do wartości tej części.
§ 3. Wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia podaje się w złotych,
zaokrąglając w górę do pełnego złotego.
Art. 1262. § 1. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego
nie została uiszczona należna opłata.
§ 2. Nie żąda się opłaty od pisma, jeżeli już z jego treści wynika, że
podlega ono odrzuceniu.”;
11) w art. 130:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek
niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie
uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem
zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go
w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub
inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania
pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.”,
b) po § 1 dodaje się § 11 w brzmieniu:
„§ 11. Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za granicą,
która nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczący wyznacza
termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma albo uiszczenia opłaty
nie krótszy niż miesiąc.”;
12) po art. 1301 dodaje się art. 1302-1304 w brzmieniu:
„Art. 1302. § 1. Pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika
patentowego, które nie zostało należycie opłacone, przewodniczący
zwraca bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli
pismo podlega opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej
od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu.
§ 2. W terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o
zwrocie pisma z przyczyn określonych w § 1 strona może
uiścić brakującą opłatę. Jeżeli opłata została wniesiona we
©Kancelaria Sejmu s. 41/51
01-04-10
właściwej wysokości, pismo wywołuje skutek od daty pierwotnego
wniesienia. Skutek taki nie następuje w razie kolejnego
zwrotu pisma z tej samej przyczyny.
§ 3. Sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty pismo wniesione
przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego
środki odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie,
skargę kasacyjną, skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego,
zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza
sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości
przedmiotu zaskarżenia.
§ 4. Przepisy § 1-§ 3 stosuje się do pisma wniesionego w postępowaniu
w sprawach gospodarczych także wówczas, gdy przedsiębiorcy
nie reprezentuje adwokat lub radca prawny. Zarządzenie
o zwrocie pisma powinno zawierać określenie wysokości
należnej opłaty stosunkowej, jeżeli opłata została uiszczona
w niewłaściwej wysokości, oraz wskazanie skutków ponownego
wniesienia pisma.
§ 5. Przepisów § 1 i § 3 nie stosuje się, gdy obowiązek uiszczenia
opłaty stosunkowej powstał na skutek sprawdzenia przez sąd
wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia.
Art. 1303. § 1. Przepisy art. 1261, art. 1262, art. 130 § 1 i § 11, art. 1302 stosuje
się odpowiednio, gdy przed wysłaniem odpisu pisma innym
stronom, a w braku takich stron – przed wysłaniem zawiadomienia
o terminie posiedzenia, powstał obowiązek uiszczenia
lub uzupełnienia opłaty na skutek ustalenia przez sąd wyższej
wartości przedmiotu sporu, cofnięcia zwolnienia od kosztów
sądowych albo uchylenia kurateli.
§ 2. Jeżeli obowiązek uiszczenia lub uzupełnienia opłaty powstał
na skutek rozszerzenia lub innej zmiany żądania, z innych
przyczyn niż wymienione w § 1, albo po wysłaniu odpisu pisma
innym stronom, a w braku takich stron – po wysłaniu zawiadomienia
o terminie posiedzenia, przewodniczący wzywa
zobowiązanego do uiszczenia należnej opłaty w terminie tygodnia,
a jeżeli mieszka on lub ma siedzibę za granicą i nie ma w
kraju przedstawiciela – w terminie nie krótszym od miesiąca.
W razie bezskutecznego upływu terminu, sąd prowadzi sprawę
bez wstrzymywania biegu postępowania, a o obowiązku uiszczenia
opłaty orzeka w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji,
stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy zwrocie
kosztów procesu.
Art. 1304. § 1. Strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami,
obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości
i terminie oznaczonym przez sąd. Jeżeli więcej niż jedna
strona wnosi o podjęcie czynności, sąd zobowiązuje, każdą
©Kancelaria Sejmu s. 42/51
01-04-10
stronę, która z czynności wywodzi skutki prawne, do uiszczenia
zaliczki w równych częściach lub w innym stosunku według
swego uznania.
§ 2. Przewodniczący wzywa stronę zobowiązaną do wniesienia zaliczki,
aby w wyznaczonym terminie nie dłuższym niż dwa tygodnie
zapłaciła oznaczoną kwotę. Jeżeli strona mieszka lub
ma siedzibę za granicą, wyznaczony termin nie może być krótszy
niż miesiąc.
§ 3. Jeżeli okazuje się, że przewidywane lub rzeczywiste wydatki
są większe od wniesionej zaliczki, przewodniczący wzywa o
jej uzupełnienie w trybie określonym w § 2.
§ 4. Sąd podejmie czynność połączoną z wydatkami, jeżeli zaliczka
zostanie uiszczona w oznaczonej wysokości.
§ 5. W razie nieuiszczenia zaliczki, sąd pominie czynność połączoną
z wydatkami.”;
13) w art. 193 po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:
„§ 4. W razie zmiany powództwa art. 1261 i art. 1302 stosuje się odpowiednio.”;
14) w art. 344 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Sprzeciw złożony po terminie oraz sprzeciw, którego braków strona
w wyznaczonym terminie nie uzupełniła, a także sprzeciw nieopłacony,
sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.”;
15) po art. 362 dodaje się art. 3621 w brzmieniu:
„Art. 3621. Do postanowień referendarza sądowego stosuje się odpowiednio
przepisy o postanowieniach sądu.”;
16) w art. 367 po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:
„§ 4. Postanowienie o przyznaniu i cofnięciu zwolnienia od kosztów sądowych,
o odmowie zwolnienia, o odrzuceniu wniosku o zwolnienie
oraz o nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazaniu
na grzywnę sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym w składzie
jednego sędziego.”;
17) art. 370 otrzymuje brzmienie:
„Art. 370. Sąd pierwszej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym apelację
wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub z innych
przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której braków
strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie.”;
18) w art. 394 w § 1:
a) pkt 9 otrzymuje brzmienie:
„9) określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar
opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli
©Kancelaria Sejmu s. 43/51
01-04-10
strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane
w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego,”,
b) po pkt 11 dodaje się pkt 12 w brzmieniu:
„12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego.”;
19) w art. 397 w § 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
„Rozpoznanie zażalenia na postanowienie w przedmiocie odmowy zwolnienia
od kosztów sądowych lub cofnięcia takiego zwolnienia, odrzucenia wniosku o
zwolnienie oraz nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazania
na grzywnę następuje w składzie jednego sędziego.”;
20) w art. 3986 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną
wniesioną po upływie terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych
w art. 3984 § 1, nieopłaconą oraz skargę, której braków nie usunięto w terminie
lub z innych przyczyn niedopuszczalną.”;
21) w części pierwszej, księdze pierwszej, tytule VI, po dziale Va dodaje się dział
Vb w brzmieniu:
„Dział Vb
Skarga na orzeczenie referendarza sądowego
Art. 39822. § 1. Na orzeczenie referendarza sądowego, co do istoty sprawy,
orzeczenie kończące postępowanie a także orzeczenia o których
mowa w art. 394 § 1 pkt 1, 2, 5, 6, 7, 8 i 9 przysługuje skarga,
chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę rozpoznaje
sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie.
§ 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego
traci moc.
§ 3. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia
stronie postanowienia referendarza sądowego, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 5. Skargę wniesioną po upływie terminu lub nieopłaconą sąd odrzuca.
Art. 39823. § 1. Wniesienie skargi na postanowienie referendarza w przedmiocie
kosztów sądowych lub kosztów procesu wstrzymuje jego wykonalność.
Rozpoznając skargę sąd wydaje postanowienie, w którym
zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje
w mocy albo je zmienia.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sąd orzeka jako sąd drugiej
instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.”;
22) w art. 4246 § 3 otrzymuje brzmienie:
©Kancelaria Sejmu s. 44/51
01-04-10
„§ 3. Skargę nieopłaconą oraz skargę, której braków strona nie uzupełniła
w terminie, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.”;
23) art. 4341 uchyla się;
24) uchyla się art. 463;
25) w art. 494 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Sąd odrzuca zarzuty wniesione po upływie terminu, nieopłacone lub z
innych przyczyn niedopuszczalne, jak również zarzuty, których braków
pozwany nie usunął w terminie.”;
26) w art. 5057 dodaje się zdanie drugie i trzecie w brzmieniu:
„W takim wypadku nie pobiera się uzupełniającej opłaty od pozwu. Przepisu
art. 1303 § 2 nie stosuje się.”;
27) po art. 511 dodaje się art. 5111 w brzmieniu:
„Art. 5111. § 1. W postępowaniu wieczystoksięgowym oraz w postępowaniach
rejestrowych wniosek podlegający opłacie stałej, który nie został
należycie opłacony, przewodniczący zwraca bez wezwania
o uiszczenie tej opłaty. W zarządzeniu o zwrocie pisma należy
wskazać wysokość należnej opłaty stałej.
§ 2. Przepis art. 1302 § 2 stosuje się odpowiednio.”;
28) w art. 5181:
a) uchyla się § 1 i § 2,
b) uchyla się § 5 i § 6;
29) w art. 777 w § 1 po pkt 1 dodaje się pkt 11 w brzmieniu:
„11) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu
wykonaniu,”;
30) w art. 781 po § 3 dodaje się § 31 w brzmieniu:
„§ 31. Innemu niż wymieniony w § 3 tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu
od referendarza sądowego klauzule wykonalności nadaje referendarz
sądowy.”;
31) art. 1064 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1064. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób
prowadzenia egzekucji grzywien i kar pieniężnych orzeczonych
w postępowaniu cywilnym, a także opłat sądowych i innych
kosztów postępowania w sprawach cywilnych, przysługujących
Skarbowi Państwa, mając na uwadze sprawność i skuteczność postępowania
egzekucyjnego.”.
©Kancelaria Sejmu s. 45/51
01-04-10
Art. 127.
W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94,
z późn. zm.5)) uchyla się art. 263.
Art. 128.
W ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z
1997 r. Nr 121, poz. 769, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 oraz z 2003 r. Nr 162, poz.
1568) uchyla się art. 8.
Art. 129.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206
i Nr 213, poz. 1802, z 2003 r. Nr 228, poz. 2256 oraz z 2005 r. Nr 130, poz. 1085)
art. 83a otrzymuje brzmienie:
„Art. 83a. Sąd Najwyższy rozpoznaje kasację, o której mowa w art. 83 ust. 2,
na rozprawie, w składzie trzech sędziów.”.
Art. 130.
W ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania
(Dz.U. z 2000 r. Nr 26, poz. 319, z późn. zm.6)) w art. 38f ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Nabycie własności nieruchomości lub ich części na podstawie ugody
lub orzeczenia jest wolne od podatków i opłat z tym związanych.”.
Art. 131.
W ustawie z dnia 21 czerwca 1990 r. o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie
kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych (Dz.U. Nr 44,
poz. 255, z późn. zm.7)) uchyla się art. 3a.
5) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz.
717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127
i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr
111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz.
676, Nr 135, poz. 1146, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608, Nr 213,
poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407 oraz
z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610 i Nr 86, poz. 732.
6) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2003 r. Nr
223, poz. 2217 oraz z 2004 r. Nr 68, poz. 623 i Nr 145, poz. 1534.
7) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1991 r. Nr 75, poz. 331, z 1993 r. Nr 16,
poz. 67, Nr 134, poz. 647 oraz z 2001 r. Nr 4, poz. 24.
©Kancelaria Sejmu s. 46/51
01-04-10
Art. 132.
W ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz.
369, z późn. zm.8)) w art. 7 po § 2 dodaje się § 21 w brzmieniu:
„§ 21. Jeżeli wnioskodawca, o którym mowa w § 2, został zwolniony od kosztów
sądowych od wniosku o dokonanie wpisu do księgi wieczystej,
notariusz obowiązany jest zaznaczyć w akcie notarialnym, że opłata
sądowa nie została pobrana i załączyć do wypisu aktu notarialnego
przesyłanego do sądu w trybie art. 92 § 4 prawomocne postanowienie
sądu w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych. W takim wypadku
przepisu § 2 nie stosuje się.”.
Art. 133.
W ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa (Dz.U. z 2004 r. Nr 208, poz. 2128 i Nr 281, poz. 2772 oraz z
2005 r. Nr 132, poz. 1110 i Nr 163, poz. 1362) w art. 26a uchyla się ust. 3.
Art. 134.
W ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 27, poz.
96, z późn. zm.9)) w art. 97 uchyla się ust. 3.
Art. 135.
W ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr
111, poz. 535, z późn. zm.10)) art. 48 otrzymuje brzmienie:
„Art. 48. Sąd może ustanowić dla osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio,
adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli
osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna
do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny.”.
8) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2003 r. Nr 49, poz.
408, Nr 124, poz. 1152 i Nr 217, poz. 2142, z 2004 r. Nr 62, poz. 577, Nr 147, poz. 1547, Nr 173,
poz. 1808 i Nr 202, poz. 2067 oraz z 2005 r. Nr 163, poz. 1361.
9) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r, Nr
88, poz. 554, Nr 111, poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109,
poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r .Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800,
z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 117, poz. 1007, Nr 153, poz. 1271, Nr 166, poz. 1360 i Nr 240, poz.
2055, z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, Nr 166, poz. 1612 i Nr 223, poz. 2219, z 2004 r. Nr 96, poz.
959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 90, poz. 758 i Nr 163, poz. 1362.
10) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 113, poz.
731, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 oraz z 2005 r.
Nr 141, poz. 1183.
©Kancelaria Sejmu s. 47/51
01-04-10
Art. 136.
W ustawie z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych
budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz.U. Nr 119, poz.
567, z 1996 r. Nr 52, poz. 236, z 1997 r. Nr 6, poz. 32 oraz z 2000 r. Nr 39, poz. 442)
uchyla się art. 11.
Art. 137.
W ustawie z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych
(Dz.U. Nr 123, poz. 600, z późn. zm.11)) w art. 25 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Zarządzający jest zwolniony od opłaty skarbowej z tytułu nabycia lub
zbycia praw do nieruchomości położonych na terenie strefy.”.
Art. 138.
W ustawie z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia
Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz.U. z 2004 r. Nr 163, poz.
1711 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 132, poz. 1110) w art. 31 uchyla się ust.
3.
Art. 139.
W ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 857, z późn. zm.12)) art. 23 otrzymuje brzmienie:
„Art. 23. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wzór i
sposób prowadzenia ewidencji partii politycznych oraz szczegółowe
zasady wydawania odpisów i wyciągów, o których mowa w art.
18.”.
Art. 140.
W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.13))
wprowadza się następujące zmiany:
11) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr
121, poz. 770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 117, poz. 1228, z 2002 r. Nr 113, poz. 984
i Nr 240, poz. 2055, z 2003 r. Nr 188, poz. 1840 oraz z 2004 r. Nr 123, poz. 1291.
12) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 46, poz.
499 i Nr 154, poz. 1802, z 2002 r. Nr 127, poz. 1089, z 2003 r. Nr 57, poz. 507 oraz z 2004 r. Nr
25, poz. 219 i Nr 273, poz. 2703.
13) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1082, z 1998 r. Nr
99, poz. 628, Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887, Nr 156, poz. 1019 i Nr 162, poz. 1118 i 1126,
z 1999 r. Nr 49, poz. 486, Nr 90, poz. 1001, Nr 95, poz. 1101 i Nr 111, poz. 1280, z 2000 r. Nr 48,
poz. 550 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 39, poz. 459, Nr 100, poz. 1080, Nr 125, poz. 1368, Nr
129, poz. 1444 i Nr 154, poz. 1792 i 1800, z 2002 r. Nr 169, poz. 1387, Nr 200, poz. 1679 i 1683,
Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 7, poz. 79 i Nr 90, poz. 844, Nr 223, poz. 2217, Nr 228, poz.
©Kancelaria Sejmu s. 48/51
01-04-10
1) w art. 6c ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu przysługuje odwołanie do sądu
pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 30 dni od dnia doręczenia
orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu,
który orzeczenie wydał. Jeżeli wojewódzki zespół uzna, że odwołanie
zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w
którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie.”;
2) uchyla się art. 55.
Art. 141.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz.
665, z późn. zm.14)) uchyla się art. 94.
Art. 142.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 2005 r.
Nr 1, poz. 2) w art. 57 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. NBP, na równi z jednostkami budżetowymi, korzysta ze zwolnienia od
podatków oraz opłaty skarbowej.”.
Art. 143.
W ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. Nr 155, poz. 1016, z późn.
zm.15)) w art. 32 uchyla się ust. 5.
Art. 144.
W ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003
r. Nr 119, poz. 1117, z 2004 r. Nr 33, poz. 286 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 68 i Nr 163,
poz. 1362) art. 294 otrzymuje brzmienie:
„Art. 294. 1. Twórca wynalazku może dochodzić roszczenia o wynagrodzenie za
korzystanie z jego wynalazku przed sądem okręgowym.
2262, z 2004 r. Nr 96, poz. 969, Nr 99, poz. 1001 i Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 44, poz.
422, Nr 132, poz. 1110, Nr 163, poz. 1362 i Nr 164, poz. 1366.
14) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 126, poz.
1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr
241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i
Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 64, poz. 594, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959,
Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr 83, poz. 719 i Nr 85,
poz. 727.
15) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1999 r. Nr 38, poz. 360, z 2000 r. Nr
48, poz. 553, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 153, poz. 1271, z 2003 r. Nr 139, poz. 1326 oraz z
2005 r. Nr 64, poz. 567.
©Kancelaria Sejmu s. 49/51
01-04-10
2. W postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczące postępowania
w sprawach o roszczenia pracowników.”.
Art. 145.
W ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003
r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.16)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 12 ust. 4 i 5 otrzymują brzmienie:
„4. Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, wynagrodzenie notariusza
za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o
której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym
obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego spółdzielnia
dokonuje przeniesienia własności lokalu.
5. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr
200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz.
1314).”;
2) w art. 1714 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
„2. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w
postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której
spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.
3. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.”;
3) w art. 39 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
„2. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w
postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której
spółdzielnia dokonuje ustanowienia spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu albo przeniesienia własności lokalu.
3. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.”;
4) w art. 48 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:
16) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz.
177 i Nr 63, poz. 591 oraz z 2005 r. Nr 72, poz. 643 i Nr 122, poz. 1024.
©Kancelaria Sejmu s. 50/51
01-04-10
„3. Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, wynagrodzenie notariusza
za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o
której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym
obciążają najemcę, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje
ustanowienia spółdzielczego prawa do lokalu albo przeniesienia własności
lokalu.
4. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.”.
Art. 146.
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr
98, poz. 1070, z późn. zm.17)) w art. 147 § 1 otrzymuje brzmienie:
§ 1. W sądach rejonowych i okręgowych są zatrudniani referendarze sądowi
do wykonywania określonych w ustawach czynności należących do
sądów w zakresie ochrony prawnej, a w szczególności postępowania
w sprawach związanych z prowadzeniem ksiąg wieczystych i rejestrów
sądowych oraz do orzekania o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych.”.
Art. 147.
W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali
(Dz.U. Nr 111, poz. 1196, z późn. zm.18)) art. 39 otrzymuje brzmienie:
„Art. 39. Nie pobiera się podatku od czynności cywilnoprawnych, których
stroną jest Agencja, mających za przedmiot mienie, o którym mowa
w art. 33 ust. 1.”.
TYTUŁ VII
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 148.
1. Jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na przepisy ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych albo odsyłają ogólnie do tych przepisów, stosuje
się odpowiednie przepisy niniejszej ustawy.
17) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1787, z 2002 r.
Nr 153, poz. 1271, Nr 213, poz. 1802 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 188, poz. 1838, Nr 228,
poz. 2256, z 2004 r. Nr 34, poz. 304, Nr 130, poz. 1376, Nr 185, poz. 1907 i Nr 273, poz. 2702 i
2703 oraz z 2005 r. Nr 13, poz. 98 i Nr 131, poz. 1102.
18) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2003 r. Nr 56, poz. 495, N 90, poz. 844
i Nr 139, poz. 1325 oraz z 2004 r. Nr 12, poz. 102, Nr 120, poz. 1252.
©Kancelaria Sejmu s. 51/51
01-04-10
2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie ustawy zachowują
moc przepisy wydane przed wejściem w życie ustawy.
Art. 149.
1. W sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu
zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach
sądowych.
2. W sprawach egzekucyjnych wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy dotychczasowe
przepisy o kosztach sądowych stosuje się aż do zakończenia postępowania.
Art. 150.
Traci moc ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 i Nr 233, poz. 1955, z 2003 r. Nr 45, poz.
391, Nr 96, poz. 874 i Nr 139, poz. 1323, z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 oraz z 2005 r.
Nr 68, poz. 609).
Art. 151.
Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
